"We doen mooie dingen die breed uitgedragen mogen worden"

Met de eindsprint van het programma Registratie aan de bron in het achterhoofd, ondervroegen wij stuurgroepleden Iris Verberk, Edwin van der Meer en Mark Kramer wat zij vanuit hun achterban kunnen bijdragen aan het programma.  

Stuurgroeplid Iris Verberk, internist-nefroloog en CMIO bij Maasstad Ziekenhuis Rotterdam en bestuurslid bij de Federatie Medisch Specialisten (Federatie): 

We doen veel mooie dingen bij Registratie aan de bron die veel breder omarmd mogen worden, vindt Iris Verberk: ‘Het zou een mooie mijlpaal zijn als kwaliteitsregistraties volgens het principe eenmalige registratie voor meervoudig gebruik gevuld worden.’

Geduld is niet haar sterkste punt, zegt ze. Maar als voortrekker in het uitdragen van het belang van eenduidige en eenmalige registratie heeft Iris Verberk juist baat bij haar voortvarende instelling. Immers: “We hebben nog een hoop te doen om onze doelen te bereiken. Registratie aan de bron heeft een beweging in gang gezet en het bewustzijn vergroot voor de toegevoegde waarde van eenmalig en eenduidig registreren aan de bron zodat hergebruik van zorginformatie mogelijk is. Maar daarmee zijn we er nog niet. Het inbouwen van zorginformatiebouwstenen in de epd’s blijft voorlopig een belangrijk aandachtspunt. Daar zit mijns inziens een grote bottleneck. Natuurlijk heb ik als zorgprofessional een verantwoordelijkheid om eenduidig informatie vast te leggen. Maar het is wel een wisselwerking: het epd moet goed en gebruikersvriendelijk ontworpen zijn en ook kwalitatief goede informatie teruggeven aan de zorgprofessional. Die raakt dan vanzelf gemotiveerd om op de juiste manier te registreren. Het is belangrijk dat we hiervoor de handen ineenslaan met andere partijen zoals de ziekenhuizen, de epd-leveranciers en VWS.”

Het programma Verduurzamen kwaliteitsregistraties van de Federatie sluit nauw aan bij deze ambitie. “Dit programma gaat ook over hoe kwaliteitsregistraties gevuld kunnen worden op basis van in het zorgproces vastgelegde gegevens en welke zibs we daarvoor nodig hebben. Wat dat betreft hebben we allemaal hetzelfde doel voor ogen en lopen we ook tegen dezelfde dingen aan. De kennis en ervaring die Registratie aan de bron en de Federatie gezamenlijk hiermee hebben opgedaan, willen we ergens beleggen zodat we, ook na het stoppen van Registratie aan de bron, daarop voort kunnen bouwen. Daar voeren we gesprekken over.” 

Verberk heeft duidelijke ideeën als het gaat om wat we dit jaar met Registratie aan de bron nog willen bereiken: “We doen veel mooie dingen die veel breder mogen worden uitgedragen. Een prachtig voorbeeld vind ik de cataract kwaliteitsregistratie, de kwaliteitsregistratie voor staaroperaties die nu in een paar ziekenhuizen is geïmplementeerd. Het zou een mooie mijlpaal zijn als vanuit ieder ziekenhuis in Nederland de kwaliteitsregistratie maximaal gevuld wordt zodat de administratieve last voor de zorgprofessional minimaal is. Dan hebben we echt een successtory te delen: kijk, dit hebben we met zijn allen onder de vlag van Registratie aan de bron voor elkaar gekregen in heel Nederland.” 

Stuurgroeplid Edwin van der Meer, voorzitter van de Raad van Bestuur van het BovenIJ Ziekenhuis in Amsterdam en bestuurslid bij de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ): 

Niet alleen aan zorgprofessionals vertéllen dat ze goed moeten registreren, maar ze vooral laten zien wat ze eraan hebben: Edwin van der Meer gelooft daar heilig in. ‘Kom met goede voorbeelden die duidelijk maken wat eenduidig en eenmalig registreren oplevert. De komende tijd wordt dat de uitdaging voor het programma Registratie aan de bron.’

Van der Meer spreekt uit ervaring. In zijn eigen ziekenhuis werkt het namelijk echt zo: “De meeste zorgprofessionals worden niet zo blij van veel registreren. Maar als ze zien wat het hen oplevert, dat ze de resultaten kunnen gebruiken om hun zorg verder te verbeteren, dan zeggen ze allemaal: wat goed dat we dit zo doen!”

Dat Registratie aan de bron de komende tijd zijn koers aanscherpt om de landelijke implementatie van zibs en de BgZ nog een duw te geven is ‘ontzettend nodig’, vindt Van der Meer: “Zolang er nog op verschillende manieren wordt geregistreerd, verloopt de overdracht van gegevens die nodig zijn voor een goede en veilige patiëntenzorg niet op de manier zoals wij dat willen.”

Registratie aan de bron moet zorgen voor nog meer awareness bij zorgprofessionals om op een gestandaardiseerde, uniforme en afgesproken manier te registreren, aldus Van der Meer: “Alle zorgprofessionals moeten dit op hun netvlies krijgen en er naar handelen. Het is belangrijk dat wij als NVZ hierin gezamenlijk optrekken met de NFU en de FMS om dit voor elkaar te krijgen. We moeten die handschoen samen oppakken en met elkaar kijken hoe we het zorgprofessionals gemakkelijk kunnen maken om goed te registreren door het registratieproces zodanig in te richten dat het ze niet al te veel tijd kost.”

Lastig, maar niet onmogelijk, zegt hij: “In de stuurgroep van Registratie aan de bron zit bijvoorbeeld een aantal medisch specialisten met een voorliefde voor goed registreren. Dat zijn de boegbeelden die hun collega’s ervan kunnen overtuigen dat het nut heeft. Ik zeg altijd: hou het simpel. Maak goede afspraken over wat je wilt registreren, begin er gewoon mee en kijk dan of je nog meer nodig hebt.” En, heel belangrijk: “Ga nou niet allemaal het wiel opnieuw uitvinden. Een klein ziekenhuis als het BovenIJ kan bijvoorbeeld heel goed meeliften op de resultaten die in de grote ziekenhuizen en academische centra zijn behaald. Van elkaar leren is leuk.” 

Stuurgroeplid Mark Kramer, internist en lid raad van bestuur van het Amsterdam UMC en voorzitter van de stuurgroep van het programma ‘Sturen op kwaliteit’ van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU):  

Registratie aan de bron staat hoog op menig agenda: in het hele land zijn heel veel mensen bezig met registratie en digitale uitwisseling in de zorg. In de praktijk blijkt het lastig om iedereen digitaal dezelfde taal te laten spreken, merkt Mark Kramer. ‘We moeten proberen deze laatste periode nog te versnellen.’ 

“Onze missie, eenduidig en eenmalig registreren voor hergebruik middels zibs en de BgZ, is superbelangrijk, maar het is buitengewoon weerbarstige materie gebleken”, zegt Kramer. “Het is ongelofelijk lastig om iedereen dezelfde taal te laten spreken. Een programma als Registratie aan de bron kan dat niet in z’n eentje voor elkaar krijgen.” 

Daar ligt de achilleshiel, zegt Kramer: “Er wordt aan heel veel verschillende tafels over registratie en digitale uitwisseling in de zorg gesproken. Een heleboel mensen en groepen bemoeien zich ermee. Dat geeft aan hoe groot het belang is dat aan dit onderwerp wordt gehecht, maar het betekent ook dat je als programma zelf nooit de volledige regie kunt voeren. Dat is ook wel gebleken in de afgelopen jaren. De ambitie was bij de start van het programma groter dan kan worden waargemaakt, en dat heeft met die weerbarstigheid te maken.”

Daarom is het zo belangrijk om de komende periode nog heel concreet te werken aan verdere implementatie van zibs en de BgZ: “Die vormen immers de kern van wat er bereikt moet worden en wat verder moet worden geborgd.” Goed leveranciersmanagement is daarbij noodzakelijk: “Epd-leveranciers zijn belangrijke stakeholders”, zegt Kramer, “en we willen graag betere afspraken met hen maken.”  

Zijn rol vanuit de NFU ziet Kramer als ‘adviserend en empowerend’: “Als stuurgroeplid hou ik de vinger aan de pols en ik behartig de missie van Registratie aan de bron binnen mijn eigen umc. We moeten nú met z’n allen de eindsprint inzetten. Kunnen we de laatste meters nog versnellen? Daar zetten we op in.”